FreeBSD нь олон аргаар хэрэглэгдэж чадна. Тэдний нэг нь тушаалуудыг текст терминал дээр бичиж хэрэглэх юм. Хэрэв та FreeBSD-г ингэж хэрэглэвэл, UNIX®-н маш олон боломж болон хүч таны гарт байна гэсэн үг. Энэ бүлэг танд, «терминал» болон «консол» гэж юу болох, мөн тэд нарыг FreeBSD дээр хэрхэн хэрэглэх талаар танд тодорхойлж өгөх болно.
Хэрэв та FreeBSD-г эхлэх үедээ автоматаар график горимд эхлүүлэхээр тохируулаагүй бол, систем нь эхлэлтийн гүйцэтгэдэг бичиглэлүүдээ дуусгасны дараа танд нэвтрэх хуудас харуулдаг. Та нэг иймэрхүү хуудас харах байх:
Additional ABI support:. Local package initialization:. Additional TCP options:. Fri Sep 20 13:01:06 EEST 2002 FreeBSD/i386 (pc3.example.org) (ttyv0) login:
Энд харуулсан текстүүд нь таны систем дээр жаахан өөр байж магадгүй ч, ерөнхийдөө үүнтэй ижил байх ёстой. Сүүлийн хоёр мөр нь бидэнд одоогоор чухал мөрүүд. Сүүлээсээ хоёр дахь мөр нь ингэж уншигдаж байна:
FreeBSD/i386 (pc3.example.org) (ttyv0)
Энэ мөр нь таны дөнгөж сая эхлүүлсэн системийн тухай
товч мэдээллийг агуулсан байна. Та x86 архитектуртай тохиромжтой
Интел юм уу тохирох систем дээр ажиллаж буй «FreeBSD»
консолыг харж байна [1]. Энэ машины нэр нь (UNIX® машин болгон
өөрийн нэртэй ) pc3.example.org
, бөгөөд
та энэ системийн консолын — ttyv0
нэртэй терминалыг харж байна.
Эцэст нь, сүүлийн мөр бол үргэлж:
login:
Энэ хэсэг нь, таны FreeBSD уруу нэвтрэх «хэрэглэгчийн-нэрээ» бичдэг хэсэг. Дараагийн хэсэгт энэ талаар тодорхойлсон байгаа.
FreeBSD бол олон хэрэглэгчийн бас олон үйлдлийн систем. Энэ нь, нэг машин уруу олон хүмүүс зэрэг холбогдож нэгэн зэрэг олон үйлдэл хийж болдог системийн ерөнхий тодорхойлолт юм.
Олон хэрэглэгчийн систем нь ямар нэгэн аргаар нэг «хэрэглэгчийг» бусдаас нь ялгаж чаддаг байх ёстой. FreeBSD дээр (мөн бусад UNIX®-төрлийн системүүд дээр) энэ нь, хэрэглэгч ямар нэгэн програм ажиллуулахаасаа өмнө систем уруу «нэвтрэх үйлдэл» хийж хэрэгждэг. Хэрэглэгч бүрд гоц нэр ( «хэрэглэгчийн-нэр») мөн хувийн нууц үг ( «нууц-үг») харгалзах ёстой. Хэрэглэгчийг програм хэрэглэж эхлэхээс өмнө FreeBSD энэ хоёрыг асуух болно.
Дөнгөж FreeBSD эхлэх үедээ эхлүүлэгч бичлэгүүдийг [2] гүйцэтгэж дуусаад танаас зөв хэрэглэгчийн нэр оруулахыг лавлаж асууна:
login:
Энэ жишээнд зориулаад бүгдээрээ таны хэрэглэгчийн нэрийг
john
гэж бодоцгооё. Лавлаж асуусан
мөрөнд john
гэж бичээд
Enter товч дарна. Ингээд дараа нь танаас
«password» гэж нууц үг асуух болно:
login: john
Password:
john
-ны нууц үгийг оруулаад
Enter товч дарна. Нууц үгийг танд
харуулдаггүй! Энэ талаар та одоохондоо санаагаа
зовоох хэрэггүй. Нууцлалын шалтгаанаар ингэж байгаа юм гэж
хэлэхэд хангалттай.
Хэрэв та нууц үгээ зөв оруулсан бол ингээд FreeBSD уруу нэвтрэх бөгөөд боломжтой бүх програмуудыг туршиж болохоор боллоо.
Та MOTD эсвэл тухайн өдрийн мэдээллийг
тушаал бичигчийн араас харах болно ( тушаал бичигч нь
#
,
$
, эсвэл %
гэсэн
тэмдэгтүүдийн нэг нь байдаг). Энэ нь таныг FreeBSD уруу
амжилттай нэвтэрснийг илэрхийлдэг.
UNIX® тушаалуудыг нэг консол дээр гүйцэтгэх нь ердийнх, гэхдээ FreeBSD олон програмыг нэг дор ажиллуулж чадна. FreeBSD олон програмыг нэг дор нэг цагт ажиллуулж чадаж байхад, нэг консол дээр олон тушаал өгч суух нь цаг алдахын л нэмэр. Ийм үед л «виртуал консолын» тусламж хэрэг болдог.
FreeBSD нь танд олон төрлийн виртуал консол хэрэглүүлэхээр тохируулагдаж чаддаг. Нэг виртуал консолоос нөгөөх уруу нь гарын хэдхэн товчлуур дараад л шилжиж болдог. Консол бүр өөрийн төрөл бүрийн гаралтын сувагтай бөгөөд FreeBSD нь таныг нэг консолоос нөгөө консол уруу сэлгэх үед гарын оруулга болон дэлгэцийн гаралтыг тухайн консолд тохируулж дамжуулж өгдөг.
Гарын тусгай товчлолууд нь FreeBSD дээр консол сэлгэхэд зориулж нөөцлөгдсөн байдаг [3]. Та Alt+F1, Alt+F2, аас Alt+F8 хүртэлх товчлуурыг дарж FreeBSD дээр консолуудын хооронд шилжиж болно.
Таныг нэгээс нөгөөх уруу нь шилжих үед, FreeBSD таны дэлгэцийн гаралтыг хадгалж санаа тавьдаг. Ингэсний үр дүнд гарнаас тушаал оруулж програмуудыг ажиллуулж болдог маш олон «виртуал» дэлгэцүүдтэй мэт үзэгддэг. Нэг виртуал консол дээр таны ажиллуулсан програм нь уг консолоос сэлгээд өөр консол дээр сэлгэсэн ч гэсэн зогсохгүй ажиллаж л байдаг.
FreeBSD анхны тохируулгаараа найман виртуал
консолтой эхэлдэг. Энэ нь хатуу тогтоосон тохируулга биш бөгөөд
хэрэв та хүсвэл олон юм уу цөөн болгож амархан өөрчлөх боломжтой. Виртуал консолын тоо болон тохируулга нь
/etc/ttys
файлд байдаг.
Та /etc/ttys
файлыг хэрэглэж FreeBSD
дээрх виртуал консолуудыг тохируулж болно. Энэ файлын тайлбар
тавиагүй мөр болгон
( #
тэмдгээр эхлээгүй мөрүүд) виртуал
консол эсвэл ганц терминалын тохируулгыг агуулж байдаг.
Энэ файл FreeBSD-тэй анх цуг ирэхдээ есөн виртуал
консолтой гэж тохируулагдаж ирдэг бөгөөд тэдний наймыг нь
хэрэглэж болохыг зөвшөөрсөн байдаг. Тэдгээр нь
ttyv
гэж эхэлсэн байдаг:
# name getty type status comments # ttyv0 "/usr/libexec/getty Pc" cons25 on secure # Virtual terminals ttyv1 "/usr/libexec/getty Pc" cons25 on secure ttyv2 "/usr/libexec/getty Pc" cons25 on secure ttyv3 "/usr/libexec/getty Pc" cons25 on secure ttyv4 "/usr/libexec/getty Pc" cons25 on secure ttyv5 "/usr/libexec/getty Pc" cons25 on secure ttyv6 "/usr/libexec/getty Pc" cons25 on secure ttyv7 "/usr/libexec/getty Pc" cons25 on secure ttyv8 "/usr/X11R6/bin/xdm -nodaemon" xterm off secure
Виртуал консолыг тохируулдаг энэ файлын баганууд мөн нэмэлт сонголтуудын дэлгэрэнгүй тайлбарыг та ttys(5) гарын авлагаас харна уу.
«Ганц хэрэглэгчийн горим» гэж юу болох талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл Хэсэг 13.6.2, «Ганц-хэрэглэгчийн горим»-д буй.
FreeBSD дээр ганц хэрэглэгчийн горимд ажиллаж байхад
зөвхөн нэг консол байдаг гэдгийг мэдэх хэрэгтэй. Энэ үед
ямар ч виртуал консолууд боломжгүй. Ганц хэрэглэгчийн
горимын тохируулгыг бас /etc/ttys
файл
дотор хийж болно. console
гэж эхэлсэн
мөрүүдийг харна уу:
# name getty type status comments # # If console is marked "insecure", then init will ask for the root password # when going to single-user mode. console none unknown off secure
Дээрх console
гэсэн мөрний
дээд хэсэгт бичсэн тайлбарт бичсэний дагуу та secure
гэдгийг
insecure
гэж өөрчилж болно. Хэрэв та ингэвэл,
FreeBSD ганц хэрэглэгчийн горимд эхэлсэн ч гэсэн танаас
root
нууц үг асуух болно.
Үүнийг
insecure
гэж солихдоо та тун болгоомжтой
байх хэрэгтэй. Хэрэв та хэзээ нэгэн цагт
root
нууц үгээ мартаад ганц хэрэглэгчийн
горимд орвол жаахан хүндрэлтэй байх болно. Энэ нь гэхдээ шийдэж
болохоор хүндрэл боловч FreeBSD-н эхлэх үйлдэл болон хамрагдсан
програмуудад нь дасаагүй хүнд бол жаахан хүндрэлтэй байж магадгүй.
FreeBSD-ийн консолын анхдагч видео горимыг 1024x768,
1280x1024, эсвэл таны график бичил схем болон дэлгэц дэмжиж
чадах дурын хэмжээгээр тохируулж болох юм. Өөр видео горимыг
ашиглахын тулд та VESA
модулийг дуудна:
#
kldload vesa
Дараа нь таны тоног төхөөрөмж ямар видео горимуудыг дэмждэгийг vidcontrol(1) хэрэгсэл ашиглан та тодорхойлж болно. Дэмжигдсэн видео горимуудын жагсаалтыг авахын тулд доор дурдсан тушаалыг бичнэ:
#
vidcontrol -i mode
Энэ тушаалын үр дүн нь таны тоног төхөөрөмжийн дэмждэг
видео горимуудын жагсаалт байх болно. Та дараа нь
root
консол дээр шинэ
видео горимыг сонгон vidcontrol(1) уруу өгч болно:
#
vidcontrol MODE_279
Хэрэв шинэ видео горим боломжийн бол
/etc/rc.conf
файлд
ачаалахад үүнийг үргэлж сонгодог байхаар тохируулж
болно:
allscreens_flags="MODE_279"
[1] i386
гэдэг нь үүнийг илэрхийлж байгаа юм. Тэмдэглэж хэлэхэд, хэрэв та FreeBSD-г Интел 386 процессор дээр
ажиллуулаагүй байсан ч энэ нь i386
гэж гарна. Энэ нь процессорын төрлийг биш харин процессорын «архитектурыг » харуулж байгаа юм.
[2] Эхлэх бичлэгүүд гэдэг нь FreeBSD эхлэх үед автоматаар ажилладаг програмууд. Тэдгээрийн үндсэн үүрэг нь, ажиллах ёстой програмуудыг тохируулах, мөн хэрэв ар талд далд ажилладаг ямар нэгэн үр ашигтай үйлдэл хийж байдаг таны тохируулсан үйлчилгээнүүд байвал тэднийг эхлүүлэх зэрэг үйлдлүүд юм.
[3] FreeBSD консол мөн гарын тохируулгын тухай нэлээн дэлгэрэнгүй техникийн мэдээллийг та syscons(4), atkbd(4), vidcontrol(1) мөн kbdcontrol(1) зэрэг гарын авлагуудаас харж болно. Бид нар энд задалж нарийвчлахгүй бөгөөд сонирхсон хүмүүс нь гарын авлагуудаас хэрхэн ажилладаг заавар тайлбарыг уншиж болно.
Энэ болон бусад баримтуудыг ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/doc/ хаягаас татаж авч болно.
FreeBSD-ийн талаар
<questions@FreeBSD.org>
хаягтай холбоо барихаасаа өмнө
баримтыг уншина уу.
Энэ бичиг баримттай холбоотой асуулт байвал
<doc@FreeBSD.org>
хаягаар цахим захидал явуулна уу.
Энэ бичиг баримтын орчуулгатай холбоотой асуулт байвал
<admin@mnbsd.org>
хаягаар цахим захидал явуулна уу.